تغیر مسیر یافته از - کیفیات استعدادی
زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

کیف استعدادی





کیف استعدادی، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای استعداد شدید برای قبول یا عدم قبول یک اثر است.


۱ - اقسام کیف



برای کیف در تقسیم اولیه چهار قسم ذکر کرده‌اند:
۱. کیفیات محسوسه؛
۲. کیفیات نفسانیه؛
۳. کیفیات مختص به کمیات؛
۴. کیفیات استعدادی.

۲ - توضیح اصطلاح



کیف استعدادی، عبارت است از قوه و حالتی در شئ برای مقاومت و دفاع از تاثر سریع، یا برای سرعت و سهولت تاثر. به عبارت دیگر، استعداد شدید برای عدم قبول یا قبول یک اثر را کیف استعدادی گویند. از قسم اول به "قوّه" یا "قوّه طبیعیه"، و از قسم دوم به "لا قوّه" یا "لا قوّه طبیعیه" تعبیر می‌کنند. مثال قسم اول، مِمراضیت (علیل المزاج بودن و بُنیه ضعیف داشتن و آمادگی برای مریض شدن) و لین (آمادگی برای خرق و تفرّق) است و مثال قسم دوم، مِصحاحیت (بنیه قوی داشتن و استعداد برای دفع امراض و عدم قبول آنها) و صلابت (استعداد مقاومت در برابر خرق و تفرّق) است.
[۵] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۳۱.
[۶] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۶۶.
[۷] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۶۴-۶۶.
[۹] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۴۵.
[۱۰] گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۷۲.


۳ - پانویس


 
۱. حکیم سبزواری، ملا هادی، المنظومة، ج ۱، ص ۱۶۵.    
۲. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۱۵۵.    
۳. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۴۴.    
۴. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص ۲۸.    
۵. ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۳۱.
۶. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۶۶.
۷. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۶۴-۶۶.
۸. ابوحامد غزالی، محمد بن محمد، معیار العلم فی فن المنطق، ص۲۹۹-۳۰۰.    
۹. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۴۵.
۱۰. گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۷۲.


۴ - منبع



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «کیف استعدادی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۷.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.